LAN στα Windows 2000

Εισαγωγικά

Το λειτουργικό σύστημα των windows 2000 διαφέρει ουσιαστικά από τα προηγούμενα «σπιτικά» λειτουργικά της Microsoft, τα windows 95, 98 και Millennium. Η διαφορά έγκειται στην εξολοκλήρου διαφορετική αρχιτεκτονική κατασκευής τους, η οποία είναι παρόμοια με αυτή των windows NT.  Αυτό συνεπάγεται εξασφαλισμένη σταθερότητα του λειτουργικού, πράγμα που όλοι επιθυμούμε φυσικά. Υπάρχει κίνδυνος όμως ένας άπειρος χρήστης στο περιβάλλον αυτό να πελαγώσει με κάποιες ρυθμίσεις οι οποίες διαφέρουν ριζικά από τις αντίστοιχες των κλασικών windows. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα συμβαίνει όταν κάποιος προσπαθήσει να στήσει για πρώτη φορά δίκτυο ανάμεσα σε υπολογιστές εκ των οποίων τουλάχιστον ένας τρέχει windows 2000. Ο ίδιος ο συγγραφέας του άρθρου ήρθε σε μια τέτοια θέση και χρειάστηκε πράγματι πολύς κόπος μέχρι να βρεθεί ο σωστός δρόμος ανάμεσα στην πληθώρα των ρυθμίσεων που έχει το λειτουργικό. Ένα τέτοιο άρθρο είναι κάτι το οποίο δεν βρήκα κατά τη διάρκεια της πορείας αυτής, αλλά πιστεύω πως πολλοί ακόμη που θα βρεθούν σε ανάλογη θέση θα χρειαστούν ανάλογες συμβουλές.

Στην πράξη

Θα προσπαθήσω όσο γίνεται να είμαι γενικός στις αναφορές μου, ώστε οι ρυθμίσεις να μπορούν να γίνουν ανεξάρτητα του κατά περίπτωση λειτουργικού. Όπου τα windows 2000 επιβάλλουν διαφορετική αντιμετώπιση θα το αναφέρω ρητά.

1) Καταρχάς, αφού εγκατασταθεί η κάρτα δικτύου, πρέπει να ορίσουμε για τον κάθε υπολογιστή workgroup και όνομα. Το workgroup πρέπει να είναι οπωσδήποτε κοινό για όσους υπολογιστές θέλουμε να βλέπονται μεταξύ τους, αλλά με διαφορετικά ο καθένας ονόματα για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, ας θεωρήσουμε δύο υπολογιστές που θα τους εντάξουμε στο workgroup HELL (sic) και με κάποια ονόματα A και Β. Έστω ότι ο Α έχει windows 2000, και επίσης ότι έχει σύνδεση στο internet. Την σύνδεση αυτή μπορούμε να την μοιράσουμε, ώστε ο να αντλεί δεδομένα από το δίκτυο μέσω του Α. Υπόψιν ότι η δυνατότητα αυτή (Internet Connection Sharing, ICS) υπάρχει από τα windows 98 Second edition και μετά.

2) Για να ανταλλάξουν δεδομένα ο Α και Ο Β μεταξύ, πρέπει να έχουν εγκατεστημένα κάποια πρωτόκολλα επικοινωνίας. Τα συνηθέστερα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται στην πράξη σε μικρά LANs είναι το Netbeui και το TCP/IP, τα οποία και μπορούν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα στο λειτουργικό. Το επόμενό μας βήμα λοιπόν είναι η εγκατάσταση των πρωτοκόλλων αυτών ώστε να χρησιμοποιούνται από τη κάρτα δικτύου. Σημειωτέον ότι το TCP/IP φυσιολογικά θα χρησιμοποιείται ήδη από τον Dial Up Adapter (win 9x)  για σύνδεση στο Internet. Παρόλα αυτά όμως θα πρέπει να εγκατασταθεί ξεχωριστά για την κάρτα δικτύου.

3) Αφού γίνει η εγκατάσταση των 2 αυτών πρωτοκόλλων, μπορούμε να περάσουμε στις επιμέρους ρυθμίσεις. Λόγω του Netbeui, όλοι οι υπολογιστές που βρίσκονται στο δίκτυο θα βλέπονται (έστω ονομαστικά) μεταξύ τους. Επόμενο βήμα είναι να επιτρέψουμε το file and printer sharing, από τις επιλογές του δικτύου αλλά και κάνοντας δεξί κλικ πάνω στους σκληρούς δίσκους και τα CDROM στο My Computer. Αν το κάνουμε αυτό στους Α και Β, τότε θα είναι σε θέση να δουν ο ένας τα αρχεία του άλλου και να χρησιμοποιήσουν τις συσκευές του.

4) ΠΡΟΣΟΧΗ! Για τους χρήστες των windows 2000, υπάρχει μία επιπλέον κρίσιμη παράμετρος. Ο Α που έχει windows 2000 θα μπορεί να βλέπει και να επεξεργάζεται τα αρχεία του Β (ο οποίος ας πούμε ότι δεν έχει 2000), αλλά ο Β δεν μπορεί να επεξεργάζεται τα αρχεία του Α! Γενικότερα, οι υπόλοιποι χρήστες του δικτύου δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστή με windows 2000. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν το επιτρέψει ο χρήστης των 2000.  Αυτό συμβαίνει για λόγους ασφαλείας, καθώς τα 2000 δεν επιτρέπουν σε «άγνωστους» χρήστες να εισβάλλουν στο σύστημά τους. Για να μπορέσει έναν άλλος χρήστης μα έχει πρόσβαση σε windows 2000, θα πρέπει να είναι δηλωμένος σαν χρήστης στο λειτουργικό αυτό. Με άλλα λόγια, από τον control panel και στην επιλογή users & passwords, πρέπει να δηλώσουμε έναν νέο χρήστη με στοιχεία όμοια με αυτά που έχει ήδη στον δικό του υπολογιστή. Έτσι, αν ο Β έχει username Beta και κωδικό 12345, τότε από τον Α θα δηλώσουμε έναν νέο χρήστη με όνομα Beta και κωδικό 12345. Το σύστημα δεν είναι απαραίτητο να ζητάει τον κωδικό αυτό για να μπορέσει να μπει ο χρήστης σε αυτό, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι δηλωμένος έτσι. Έτσι τώρα και ο Β έχει πρόσβαση στα αρχεία του Α!

5) Ας παίξουμε τώρα λίγο με το TCP/IP. Σε μερικούς οι ρυθμίσεις μπορεί να δουλέψουν απλώς αυτόματα, αλλά αξίζει τον κόπο να έχουμε εμείς το πάνω χέρι των ρυθμίσεων. Ενώ με το Netbeui οι χρήστες μπορούν να ανταλλάξουν εύκολα αρχεία και συσκευές, το TCP/IP χρησιμοποιείται για σύνδεση στο Internet αλλά και για τα παιχνίδια.

Σε κάθε LAN που χρησιμοποιεί TCP/IP, το κάθε τερματικό πρέπει να έχει μια διεύθυνση IP. Όταν πάτε να μπείτε στο Internet, ο server που πάτε να συνδεθείτε σας καθορίζει αυτόματα μια IP address η οποία είναι τυχαία και αλλάζει κάθε φορά που ξαναμπαίνετε στο internet. Εδώ στο μικρό μας LAN, θα ορίσουμε μία στατική και μόνιμη IP address, από τα properties του TCP/IP  στην κάρτα δικτύου. Γενικά χρησιμοποιούνται οι διευθύνσεις 192.168.xxx.xxx για μικρά LANs, οπότε για τον υπολογιστή Α μπορούμε να βάλουμε IP 192.168.0.0 και στον Β 192.168.0.1 . Πάντως κάθε διεύθυνση IP είναι valid, αρκεί να μην συμπίπτουν μεταξύ τους 2 IP στο ίδιο δίκτυο. Επίσης, πρέπει Subnet Mask να δηλώσουμε ως 255.255.255.0 σε όλα τα τερματικά.

6) Τέλος, ας δούμε λίγο τη σύνδεση στο Internet. Ας πούμε ότι ο Α έχει σύνδεση στο Internet την οποία θέλουμε να χρησιμοποιήσει και ο Β. Καταρχάς πρέπει να επιτρέψουμε το sharing της σύνδεσης, με δεξί κλικ στη σύνδεση που θέλουμε να μοιράσουμε. Τώρα από τον Β, πρέπει να δηλώσουμε σαν default gateway την IP διεύθυνση του Α, για παράδειγμα 192.168.0.0 . Αυτό θα οδηγήσει στον Β να αναζητήσει τα αρχεία που ψάχνει αλλά και τη σύνδεση στον Α, ο οποίος με τη σειρά του θα συνδεθεί αυτόματα και θα μεταδίδει ότι κατεβάζει στον Α, αν του ζητάει ανάλογα. Υπάρχει και άλλη μία μικρή λεπτομέρεια, ότι καλύτερα να δηλώσουμε εμείς DNS Server στον Β. Στα windows 2000 αυτό είναι υποχρεωτικό, δηλαδή αν δεν δηλώσουμε DNS Server κάποιον συγκεκριμένο, τότε δεν θα μπορούμε να δούμε εξωτερικές διευθύνσεις. Έτσι για παράδειγμα μπορείτε να δηλώσετε DNS Server 147.102.222.210, που είναι ο DNS Server του Πολυτεχνείου. Θυμίζω εδώ ότι ο DNS server είναι που αντιστοιχεί τα ονόματα των site στο Internet με τις IP διευθύνσεις τους.

Αυτά είναι μερικά προβλήματα που ίσως συναντήσετε κατά το στήσιμο ενός δικτύου. Αν έχετε επιπλέον απορίες, μη διστάσετε να στείλετε mail στο timaras@mail.ntua.gr   
Δείτε μάλιστα και το εξής χρήσιμο και διαφωτιστικότατο site πάνω στα δίκτυα των windows: Twisted Pair Ethernet (10baseT-UTP)